Dan Arhiva Jugoslavije, 69-ti po redu, obeležen je u Arhivu Jugoslavije otvaranjem izložbe dokumenata PRESTOLONASLEDNIK ALEKSANDAR I STVARANjE JUGOSLOVENSKE DRŽAVE. Prisutnima se, u svojstvu domaćina, prvo obratio direktor Arhiva Jugoslavije, dr Milan Terzić, govoreći o rezultatima ostvarenim u proteklih godinu dana, pomenuvši deset izložbi koje je priredio Arhiv, već objavljene časopis i vodič za fondove kulture i nauke, kao i pripremljena izdanja vodiča za fondove pravosuđa i Ćorovićevog teksta o odnosima Srbije i Austrougarske na engleskom jeziku, koji uskoro izlaze iz štampe, kao i zbornicima dokumenata Živka Avramovskog za međuratni period "Nemci o Kraljevini Jugoslaviji". Ukazao je na značaj arhivskih fondova arhiva Jugoslavije (40-dužnih kilometara arhivske građe za period 1918-2006) koji je tokom godine pretraživalo 650-istraživača iz zemlje i inostranstva i koji su pregledale preko 10.000 arhivskih kutija. Naglasio je da se bez fondova Arhiva Jugoslavije ne može razumeti jugoslovenska, balkanska, evropska, kao i svetska istorija 20-veka.
Danu Arhiva posvećena je izložba PRESTOLONASLEDNIK ALEKSANDAR I STVARANjE JUGOSLOVENSKE DRŽAVE u cilju da se ukaže na stvaranje jugoslovenske države: "Na istoričarima nije da sude da li je nešto trebalo raditi ili ne, već da kažu kako je ta država nastala, kakva je bila i prikažu period njenog trajanja.". Reč je o državi koje više nema, ali da je prilika da - iz zajedničkog pređenog puta, uzmemo pozitivna iskustva tog perioda. Terzić je naglasio da je upravo u dva slučaja (prva Jugoslavija kralja Aleksandra i druga Jugoslavija J.B.Tita) bivši jugoslovenski prostor bio subjekat u međunarodnim odnosima. Na početku svog obraćanja, ministar kulture i informisanja gospodin Vladan Vukosavljević rekao je da bi na naziv izložbe "stvaranje jugoslovenske države" većina imala pozitivniju asocijaciju na Titovu nego na Aleksandrovu Jugoslaviju, uočivši u tome istorijsku nepravdu, uvreženu u kolektivnoj svesti nezanemarljivog broja današnjih stanovnika naše zemlje. Gospodin Vukosavljević je primetio i da je Komunistička partija, još za vreme trajanja Kraljevine, lik Kralja ujedinitelja izobličila kao lik krajnjeg negativca.
Podsećajući na tragični i prekretnički period stvaranja jugoslovenske države, od kojeg nas deli čitav vek, ministar Vukosavljević je rekao da se "od svih ideoloških obmana i podmetanja, istorijska nauka brani dokumentima, činjenicama, kritikom izvora. Otuda je građa koju čuva i daje na korišćenje Arhiv Jugoslavije nezamenljiv oslonac za stvaranje potpunije i utemeljenije slike o periodu koji je doveo do državnog projekta što nas je previše koštao i danas uzburkava duhove". Opisujući jugoslovensku državu kao vreme u kom su drugi narodi razvijali svoje ranije nestečene posebnosti, a srpski narod raslabljivao svoj vekovima stican moralni i kulturni kapital, gospodin Vukosavljević je rekao da je četvorogodišnji period predstavljen dokumentima na izložbi "umnogome odredio putanju našeg naroda i naših zemalja, kao i mnoge buduće zaplete i tragične rasplete". "I danas je kod nas, pored svih užasnih iskustava tokom proteklog veka, među Srbima ostalo najviše te širine i najviše samonegiranja – a to je pojava nad kojom se moramo ozbiljno zamisliti", apelovao je ministar.
Pomenuvši da izložbu čine fotografije, istorijske karte, telegrami, proklamacije i deklaracije, memorandumi, zapovesti i službene zabeleške, kao i napisi iz tadašnje srpske i inostrane štampe, proglasio je izložbu otvorenom i pozvao publiku da je pogleda.
Autor izložbe i dvojezičnog srpsko-engleskog kataloga koji prati izložbu je Mitar Todorović.
Izložba će za posetioce biti otvorena svakog radnog dana do 31. marta 2019. godine.
FOTOGRAFIJE SA OTVARANjA IZLOŽBE U BEOGRADU
|
